Pierwszy adwentysta w Europie

25 maja minęła 124 rocznica urodzin pierwszego adwentysty i misjonarza adwentystycznego na kontynencie europejskim. Michał Belina Czechowski to bardzo ciekawa postać (Polaka-adwentysty) i wiele znacząca dla Polski, Stanów Zjednoczonych i Europy.

Urodził się 25 maja 1818 r. w Sieciechowicach k. Krakowa. Pochodził ze starego polskiego rodu szlacheckiego – herbu Belina.

Krótka charakterystyka Czechowskiego w książce „Pucybut Boży”, Andrzej Michał Korsak, Chrześcijański Instytut Wydawniczy „Znaki Czasu”, Warszawa 1997:

„ (…) Był to wybitny patriota, pochodzący z dobrej, szlacheckiej rodziny. Syn i wnuk powstańców narodowych. Kapelan oddziału ks. Ściegiennego, uczestnik Przedwiośnia Ludów (1843) na Węgrzech; uczestnik legionu francuskiego maszerującego, aby oswobodzić Polskę (1844). Jako protegowany księcia Adama Czartoryskiego miał kontakty z całą Wielką Emigracją polską. Był miłośnikiem polskiej literatury pięknej. Korespondował z Janem Nepomucenem Janowskim i Józefem Ignacym Kraszewskim. Był w bliskich kontaktach z Joachimem Lelewelem. Napisał pierwszą wydaną w Ameryce historię Polski. Na sygnał o wybuchu powstania styczniowego (1863) wrócił do Europy, aby pomóc Ojczyźnie drogą wiary. Przedzierał się przez zielone granice, starał się zorganizować Kościół adwentowy we Lwowie… Cały jego pobyt na obczyźnie był przepojony tęsknota do kraju (…) Był wielkim misjonarzem i reformatorem religijnym. Protestował przeciwko rozwięzłości obyczajów w Kościele katolickim. Udał się z memoriałem  do papieża Grzegorza XVI, nawołując do reform i moralności. Bratał się z zakonem Zmartwychwstańców w Paryżu. Walczył z alkoholizmem w Prusach, żuciem prymki i nierządem w Hamburgu. Ożenił się w Szwajcarii, za co został ekskomunikowany. Prześladowany ucieka do Ameryki. Tu zapoznaje się z ideologią millerystów w grupie pod przywództwem małżeństwa White’ów. Obcuje na co dzień z takimi filarami adwentyzmu jak Ellen i James White’owie, Joseph Bates, Hiram Edson czy John Nevins Andrews. Ich mądrość i dobroć spowodowała u Czechowskiego zachwyt na całe życie prawdami adwentowymi, czynią z niego oddanego misjonarza.

Jednakże Czechowski, „wieczny reformator”, wpadł w konflikt z nimi, gdyż chciał zmienić ich metody i poglądy. Różnice zdań dotyczyły przede wszystkim działalności kościelnej w dużych miastach, (a nie tylko, jak dotychczas, wśród farmerów) oraz organizowanie misji w innych krajach. Temperament Czechowskiego powodował jego niesubordynację. Gdy dotarła do niego wieść o wybuchu powstania styczniowego w Polsce (1863), nikt nie zdołał go powstrzymać od wyjazdu z misją adwentową do Europy, a gdy odmówiono mu poparcia, skorzystał z subwencji Kościoła adwentystów święcących niedzielę. (…) Jego wytrwałość, nieugiętość, samozaparcie we Włoszech, Szwajcarii, Bawarii, Austrii, Węgrzech i w końcu w Rumunii(..) jego przedwczesny zgon przypominają „Odę do młodości”; „Padł wśród narodu, aby poległym ciałem dać innym szczebel do sławy grodu”.

O jego przywiązaniu do starej Ojczyzny, przed powrotem z Ameryki – napisał:

„Czuję wyraźnie, że ciąży na nie wielka odpowiedzialność za mój ukochany i nieszczęśliwy naród polski, i muszę uczynić to, co w mej mocy, aby oświecić go w kwestii prawdy Słowa Bożego, ale także i inne narody Europy, do których mógłbym dotrzeć” – (Michał Belina Czechowski 1818-1876, Wydawnictwo „Znaki Czau”, Warszawa 1979

 Zmęczony trudami życia i intensywną pracą, nie mogąc znaleźć sobie domu poza Ojczyzną, nie rozumiany przez otoczenie, zmarł samotnie 25 lutego 1876 r. w Wiedniu.

Polecam artykuł „Michael  Belina Czechowski; Seventh-day Adventist hero or rebel”, Nathan Gordon Thomas – Adventist World Magazine 8/2012.  Wersja polska jest tutaj.

Kornel Bogusławski