Polscy adwentyści w Australii (3)

Pierwszy odcinek jest tutaj.

Drugi odcinek jest tutaj.

Polski Kościół ADS w Oakleigh

Od ponad stu lat przybywali pierwsi osadnicy polscy do Wiktorii. Przyszła kolej i na adwentystów, którzy początkowo przybywali pojedynczo i wtapiali się w australijskie środowisko. Pierwszą adwentystką przybyłą z Polski do Melbourne była Teofila Trojaczek ze Zboru w Białej Podlaskiej. Było to w roku 1956. Przyłączyła się ona do zboru australijskiego w North Fitzroy i pozostała w nim do końca, ale gdy został zorganizowany Polski Kościół ADS w Oakleigh często go odwiedzała i utrzymywała z nim żywy kontakt. Następnie w 1959 roku przyjechał do Melbourne Bolesław Przychodzki ze zboru w Łodzi. Z początkiem 1960 roku przybył pr Włodzimierz Siemienowicz z rodziną, na zaproszenie swojego brata, który mieszkał w Geelong. Poza tym w Victorii było kilka osób z Polaków, które zapoznały się z poselstwem adwentowym przez ewangelizację, jaką prowadzono w zborach australijskich. Jednym z nich był Stanisław Spodar z Shepparton, który w 1958 roku uczęszczał na zebrania ewangelizacyjne, a następnie przyjął chrzest. Przez długie lata, po powstaniu zboru w Oakleigh, utrzymywał z nim żywy kontakt i brał udział w kongresach. Innym adwentystą, Polakiem, który w Australii w latach pięćdziesiątych zetknął się z poselstwem drugiego adwentu był Jasiński z Albury. Później także utrzymywał kontakt z polskim zborem w Oakleigh.

W latach 1960 powstają pierwsze zbory etniczne w Melbourne, do pierwszych z nich należy Polski Kościół Adwentystyczny w Victorii.

Początkowo grupa polskich adwentystów skupiła się w australijskim kościele Springvale. W roku 1962 przyjechał z rodziną pr Jan Skrzypaczek (Skrzypaszek) i osiedlił się w Melbourne. W tym czasie polska grupa adwentystyczna liczyła już 12 osób. Pr Skrzypaszek został przyjęty do pracy duszpasterskiej przez Konferencję Kościoła ADS w Victorii, a także otrzymał uprawnienia dla załatwiania spraw imigracyjnych.

W 1963 r. pr J. Skrzypaszek zorganizował Szkołę Sobotnią w języku polskim, a nieco później także kazania w języku polskim w drugiej części nabożeństwa. Grupa zaczęła się zbierać w holu starej kaplicy w Springvale. Kierownikiem Grupy Polskiej został pr Włodzimierz Siemienowicz. Kierownikiem Szkoły Sobotniej i kier. chóru – Piotr Lehmann, później chórem zajęła się L. Elsner.

W roku 1964, dzięki przybywającym imigrantom z Polski, liczba członków w polskiej grupie w Springvale wzrosła do 45 osób. W tym czasie przypłynęło z Polski 31 członków i zaistniała potrzeba szukania nowego pomieszczenia. Do tego celu wynajęto salę „Clayton City Hall” i złożono wniosek do Konferencji w Victorii o zorganizowanie Polskiego Kościoła Adwentystycznego w Clayton.

W dniu 8 sierpnia 1964 r. przew. Konferencji w Victorii, pr L.S. Rose, dokonał uroczystego założenia tegoż kościoła, który liczył już 76 członków. Na zebraniu organizacyjnym dokonano wyboru pierwszych Starszych Zboru, którymi zostali: pr Włodzimierz Siemienowicz, Piotr Lehmann i Jan Góralewski. Pod koniec 1964 roku ochrzczono 5 osób, a z Polski przybyło 15 – w rezultacie z końcem roku kościół liczył 96 członków.

Od tego czasu liczba członków wzrastała bardzo szybko i z końcem 1966 r. wynosiła już 214 osób. Dla takiej ilości osób (doliczając odpowiednią ilość dzieci) Clayton City Hall stał się za ciasny. Kiedy w 1966 roku przybyła kilkudziesięcioosobowa grupa młodzieży z kościoła w Adelaide, ze specjalnym programem słowno-muzycznym, wynajęto kościół australijski w Hughesdale, aby wszyscy mogli się pomieścić. Zaczęto więc szukać odpowiedniego miejsca pod budowę kościoła. Stosownie z wymogami przepisów, plac taki obok budynku kościelnego musiał mieć parkingi. Nie było łatwo znaleźć taki plac w miejscach już zabudowanych. Pan jednak wysłuchał modlitwy wiernych i przy Jego pomocy udało się nawiązać kontakt z właścicielem kortów tenisowych w Oakleigh. Właściciel oświadczył, że korty zostały już sprzedane, a decyzja sprzedaży została już przesłana listownie poprzedniego dnia. Żona właściciela przysłuchiwała się rozmowie i kiedy usłyszała, że polscy adwentyści poszukują placu pod budowę kościoła, oświadczyła, że tego listu jeszcze nie wrzuciła do skrzynki pocztowej. Ten cudowny moment zadecydował o kupnie wspaniałego terenu w Oakleigh, wielkości 3 akrów za cenę $45,000. W roku 1967 pastor Hollingsworth uczestniczył w wykopaniu pierwszych rowów pod fundamenty kościoła.

Zbudowano tu wspólnym wysiłkiem okazały budynek na 500 osób, który 29 czerwca 1969 r. został poświęcony na dom modlitwy. W uroczystości inauguracyjnej udział wzięli: przew. Konferencji w Victorii — pr C.F. Hollingsworth, przew. Austral-Azjatyckiego Wydziału pr L.C. Naden, przew. Trans-Commonwealth Unii pr S.M. Uttley, sekr. Wydziału Austral-Azjatyckiego i przew. Komitetu Emigracyjnego pr F.T. Maberly, który dokonał oficjalnego otwarcia kościoła, przew. Konferencji NSW pr L.S. Rose i skarbnik-sekr. Konferencji Victorii — R.W. Richardson. Obecni również byli: Państwowy Dyrektor do Spraw Emigracji w Victorii — p. K.J. Smith oraz polski Konsul Generalny z Sydney — p. B. Piaskowski.

Odpowiedzialnym w tym czasie za Kościół był pr Jan Skrzypaczek,[1] a pomocą służył mu pr Włodzimierz Siemienowicz.

Na przełomie lat 1969–70 przy kościele w Oakleigh została zorganizowana Szkoła Polska im. Mikołaja Reja. Pierwszym jej kierownikiem był Zbigniew Kocot, a później szkołą kierowali w kolejności: Zbigniew Cybura, Eugeniusz Wierzbicki, Janina Hamulczyk i Bogusław Kot. Opiekunem szkoły był pr Jan Skrzypaszek. Później inni.

Zbór się rozrastał, wszystkie oddziały sprężyście przejawiały ożywioną działalność. Działały także chór i orkiestra. W pierwszym okresie chór prowadził Piotr Smilek i on był dyrygentem chóru z Melbourne na I Kongresie. oraz zespoły wokalno-muzyczne: Czarne Diamenty (Edyta Barczyńska), Złote Struny (Benjamin Nowicki), Survivors (Piotr Smilek, Adam Pińkowski), Destiny oraz duet E.Z. Kowalskich, a Helena Sawczuk śpiewała utwory solowe. Później (także na II Kongresie) chórem dyrygował Janusz Skrzypaszek, a także orkiestrą z Oakleigh. On też dyrygował chórem kongresowym na II Kongresie w Canberze. W późniejszych latach chórem i orkiestrą dyrygował Tadeusz Michalski.[2]

Od początku, w okresach jesienno-zimowych, prowadzone były wykłady ewangelizacyjne, a także z dziedziny reformy zdrowia oraz inne, jak np. archeologiczne. Odczyty biblijne prowadził pr Jan Skrzypaczek, a w cyklach wykładów pt. „Życie i zdrowie” pogadanki wygłaszali: dr med. Ryszard Siemienowicz, dr Janusz Nurzyński, dr E.G. Thrift, dr M. Jackson, Mr. W.E.C. Holun, mgr Ryszard Cybura oraz odpowiedzialny za ten cykl mgr Zdzisław Cybura. W latach późniejszych sprowadzano prelegentów z różnych stron Australii oraz z zagranicy. Prowadzili oni wykłady oraz prelekcje na tematy z różnych dziedzin: religijno społeczne, archeologia i historia, życie i zdrowie itp.

W zborze działał także oddział Tabity, który zajmował sie pracą dobroczynną. Poza tym zbór brał czynny udział każdego roku w zbiórkach pieniężnych na cele charytatywne, szczególnie na pomoc tym, którzy są w potrzebie zarówno w krajach położonych w pobliżu Australii, jak i w samej Australii. Dzisiaj nazywa się to ADRA (Adventist Development and Relief Agency – adwentystyczna służba charyta­tywna). Zbór w Oakleigh zawsze przodował w tych zbiórkach w Victorii. W styczniu 1974 r. przybył do Melbourne jako asystent pastora, mgr. Eugeniusz J. Majchrowski, który wywiązywał się bardzo dobrze ze swoich obowiązków i 10.1.1976 r. na zebraniu namiotowym w Nunawading (Victoria) został ordynowany do pracy kaznodziejskiej. Nawiązał on kontakt z Marianem Kałuskim, redaktorem wychodzącego w Melbourne „Tygodnika Polskiego” i od tej pory wszystkie nasze ogłoszenia dotyczące różnych wykładów publicznych i innych koncertów zaczęły ukazywać się w tej gazecie. Poza tym red. Kałuski poddał E.J. Majchrowskiemu myśl wydawania własnego, adwentystycznego pisma. Zostało to zrealizowane na II Kongresie Polonii Adwentystycznej w Canberze i od maja 1975 roku w Melbourne zaczęły wychodzić „Wiadomości Polonii Adwentystycznej.”[3]

W styczniu 1976 roku pr E. Majchrowski został przeniesiony do Adelaide na miejsce emerytowanego pr Jerzego Lipskiego, a jego miejsce w Oakleigh zajął przybyły z Newcastle pr Romuald Wawrzonek. Jego to zasługą stał się fakt, że Kościół dostał się na antenę radiową, aby przekazywać tysiącom Polaków informacje na temat wstrzemięźliwości, dobrego zdrowia, wychowania itd.

W audycjach tych brali udział: Teresa Bolek, Emilia Bolek, Halina Grabecka, Zachariasz Czapski, Zbigniew Dębicki, Erwin Gołyszny, Mirosława Michalska, Benjamin Nowicki oraz dzieci ze Szkoły Polskiej im. Mikołaja Reja, Janina Hamulczyk, Matylda Osińska, mgr Zdzisław Cybura, inż. Zbigniew Jankiewicz, mgr Ryszard Cybura (Korbel), pr Jan Skrzypaczek, pr Romuald Wawrzonek. Jako goście występowali: dr Leon Maszczak ze Stanów Zjednoczonych, Tom Mitchell, dr med. Ryszard Siemienowicz, Mirosław Wawrzonek i Andrzej Zręczycki.[4]

Z końcem marca 1979 roku pr Jan Skrzypaszek przeszedł na emeryturę, a jego miejsce zajął asystujący dotychczas pr Romuald Wawrzonek. Dnia 1.4.1979 r. Konferencja w Victorii przyjęła Tadeusza Mackojcia[5] w poczet pracowników biblijnych i rozpoczął on pracę w polskim zborze Oakleigh.[6]

Następnego, 1980 roku, na zebraniu zborowym w Oakleigh, w dniu 29 listopada, zapadła decyzja zakupu kościoła w Dandenong i zorganizowania tam nowego polskiego zboru. Opiekunem zboru został pr R. Wawrzonek.[7]

1 stycznia 1982 przybył z Polski i został przyjęty przez Konferencję w Victorii do pracy duszpasterskiej w Oakleigh, pr Marek Ignasiak[8]. W tym czasie Tadeusz Mackojć udał się na dalsze studia teologiczne do Południowej Afryki. Pastor Ignasiak pracował w Oakleigh do końca 1994 roku.[9]

Od nowego, 1995 roku, w zborze Oakleigh rozpoczął pracę pr Paweł Cieślar[10], który został przeniesiony ze zboru w Wantirna. Wykonywał ją do czasu przejścia na emeryturę, tj. do sierpnia 1999 roku.[11]

W dniu 7 sierpnia tego roku powitano nowego pastora, który z rodziną przyjechał z Kanady, aby służyć zborowi w Oakleigh. Był nim pr Sławomir Malarek[12], który pracował w zborze w Oakleigh przez kilka lat.[13]

Następnym pastorem, który przybył do Melbourne, jest pr Paweł Ustupski. Wraz z rodziną został powitany w zborze Dandenong w dniu 10 stycznia 2004 roku. Jego zadaniem było także usługiwanie w zborze w Oakleigh, gdzie także został uroczyście powitany. Dwa lata po objęciu obowiązków w dwóch zborach był odpowiedzialny za przygotowanie XVI Kongresu Polonii Adwentystycznej, a także wkrótce za przygotowanie XVII Kongresu.[14]

W międzyczasie, gdy następowały zmiany w pracy duszpasterskiej zboru w Oakleigh, emerytowany pr Skrzypaszek zaczął podupadać na zdrowiu i postanowił z małżonką przenieść się do cieplejszego stanu w Queensland. W dniu15 listopada 1986 r. po zakończeniu sobotniego nabożeństwa, prawie cały zbór na wspólnym obiedzie żegnał pastorstwo Elżbietę i Jana Skrzypaszków, którzy w następnym tygodniu mieli opuścić Melbourne. Pastor J. Skrzypaczek, niemalże ojciec dla wszystkich, cieszył się szczególnym uznaniem i szacunkiem, a członkowie z trzech polskich zborów Melbourne głęboko odczuwają wdzięczność za jego serdeczną pomoc w dniach, kiedy po raz pierwszy stawali na ziemi australijskiej.

Organizowano także wspólne spotkania i obozy. Takie poszerzone nabożeństwo i seminaria wszystkich trzech polskich zborów w Melbourne odbyło się w dniach 12-15 lutego 1987 roku w pięknej wypoczynkowej miejscowości Howqua — własność Konferencji Kościoła Adwentystów DS w stanie Victoria. Poruszane tematy dotyczyły wszechstronnego życia rodzinnego, a organizatorami byli pastorzy Paweł Cieślar i Marek Ignasiak. Głównym mówcą na sobotnim nabożeństwie był pr Desmond Hills, przewodniczący Trans-Australijskiej Unii w Victorii.[15]

Dnia 16 grudnia 1989 r. odbyła się uroczystość Jubileuszowa XXV-lecia Polskiego Kościoła Adwentystów DS W Melbourne i XX-lecia Kościoła w Oakleigh. Zaszczycili tę uroczystość aktualnie czynni pastorzy polskich kościołów: Paweł Cieślar, Jan Jankiewicz, Eugeniusz Majchrowski, Roman Wawrzonek oraz pastor miejscowego zboru Marek Ignasiak. Przyjechali także zaproszeni pastorzy, którzy zakładali polskie zbory w Australii: J. Borody, J. Lipski i J. Skrzypaczek oraz emerytowany pr T. Przychodzki. Przybył także pr Leo Rose (były przew. Konferencji w Wiktorii). Obecni także byli przedstawiciele Konferencji, pastorzy: C. Townend, O. Twist — skarbnik, przew. Trans-Australijskiej Unii — pr Desmond Hills i sekr. Wydziału Południowego Pacyfiku — pr V. Parmenter. Mieliśmy też zaszczyt gościć wśród nas po raz pierwszy przew. Zarządu Kościoła w Polsce pastora Władysława Poloka.[16]

Dnia 21 kwietnia 1990 r. Szkoła Polska im. Mikołaja Reja obchodziła swoje XX-lecie, na którym gośćmi honorowymi byli: Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej p. Józef Kamiński i przedstawicielka polskich audycji radiowych w Melbourne (ze stacji 3EA) p. Barbara Szenkel.[17]

W sobotę, dnia 14 lipca 1990 roku o godz. 18.00, w Robert Blackwood Hall na Monash University, odbył się Koncert zorganizowany z inicjatywy Polskiego Komitetu Pomocy Polsce przy trzech polskich kościołach adwentystycznych. Celem koncertu było zebranie funduszy na zakupienie kolonoskopu i sprzętu medycznego dla szpitala w Bielsku Białej. W czasie Koncertu przemawiał Konsul Generalny RP w Sydney, p. Kazimierz Ciaś. Zebrana kolekta wyniosła $5,885 oraz $1,012 ze sprzedaży ciast.[18]

Polski Kościół w Oakleigh przez długie lata był „bastionem” adwentyzmu w Victorii. Był czas, że liczba członków sięgała 500 osób. Pastor J. Skrzypaszek okazał się sprężystym organizatorem życia zborowego. Wszystkie oddziały pracowały, tętniły życiem. Młodzież była aktywna, powstawały zespoły wokalno-muzyczne, istniał duży chór i orkiestra, organizowano dużo imprez i programów.

W międzyczasie obchodzono XX rocznicę powstania Szkoły Polskiej im Mikołaja Reja z udziałem konsula z Sydney, p. Józefa Kamińskiego.[19]

Przyszedł czas i potrzeba, że z tego dużego zboru powstały dwa następne, tj. Dandenong i Wantirna (poprzednia nazwa Nunawading). Z biegiem lat wielu członków zboru zaczęło się przenosić do nowych dzielnic położonych bardziej na wschód i na pobliskie farmy truskawkowe, owocowe itp. Była też idea, aby w nowych miejscach ewangelizować i szerzyć poselstwo drugiego adwentu. Natomiast zbór macierzysty pomniejszył się liczebnie, ale dalej kontynuował swoją pracę szerzenia trójanielskiego poselstwa.

Po latach użytkowania dotychczasowego budynku kościelnego zaszła potrzeba jego renowacji i przebudowy. Plany i rozpoczęcie prac przebudowy nastąpiły w okresie kadencji pr Marka Ignasiaka, a dokończenie prac dokonano w czasie, gdy duszpasterzem zboru w Oakleigh został pr Paweł Cieślar. Uroczystość otwarcia odnowionego i przebudowanego kościoła nastąpiła w sobotnie popołudnie dnia 17 czerwca 1995 roku z udziałem przew. Konferencji w Wiktorii, pr Darril Crofta, sekretarza Konferencji, Net Devenisha oraz pastorów Pawła Cieślara, Marka Ignasiaka i Romualda Wawrzonka oraz starszych polskich trzech zborów.[20]

Począwszy od 1994 roku pr Marek Ignasiak rozpoczął pracę nad zorganizowaniem zboru w zachodnich dzielnicach Melbourne. Miejscem, które zostało wytypowane stała się dzielnica Glenroy. W nowym, niewielkim budynku kościelnym, należącym do baptystów z grupy etnicznej ukraińskiej, dnia 23 lipca 1994 roku odbyło się uroczyste otwarcie czwartego ośrodka, z którego ewangelię Bożą w języku polskim zaczęto głosić, przez wyznawców Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, w każdą sobotę. Dnia 8 sierpnia 1994 roku o godz, 17.00 zorganizowano tam koncert pieśni religijnej. W koncercie było zaangażowanych sporo osób nie tylko z Oakleigh, ale i goście z wysp Cooka.[21]

Już po przebudowie kościoła w Oakleigh, zostały podjęte starania i nakreślono pewne plany, aby zaangażować w pracy jak największą liczbę członków. Zwrócono uwagę na potrzebę ożywienia popołudniowych zebrań sobotnich. Wprowadzono także zwyczaj zebrań społeczno-dobroczynnych w każdą ostatnią sobotę miesiąca wieczorem. Zebrania te poświęcone są prelekcjom na tematy dotyczące zdrowia, dobroczynności itp. zagadnieniom. Prelegentami były znane nam osoby ze zborów polskich (np. mgr Zdzisław Cybura) jak i australijskich. Po prelekcjach odbywają sie dyskusje.

Poza tym zapraszani byli odpowiedni mówcy do wykładów publicznych, dla gości z zewnątrz. W wykładach tych przedstawiane było Boże poselstwo na ostatni czas. Istnieją także potrzeby pogłębienia i wzmocnienia wiedzy biblijnej wyznawców Kościoła i w tym celu sprowadzamy także odpowiednich mówców. W dniach 6-8 marca 1998 roku gościliśmy dr Gehrarda Pfandla, sekretarza polowego przy Wydziale Południowego Pacyfiku. Przeprowadził on seminarium na następujące tematy: 1. Boskie znaki milowe, 2. Reformacja i późny deszcz, 3. Głośne wołanie i pieczętowanie, 4. Przesiew i prawo niedzielne, 5. Prześladowanie i dekret śmierci, 6. Czas ucisku i powtórne przyjście Chrystusa.

W następnych latach prowadzone były wykłady przez zapraszanych wykładowców, a obejmowały one zagadnienia biblijne, społeczne oraz z dziedziny zdrowia. Prelegentami byli Mark Wilson, goście z Polski: Jan Krysta, Andrzej Siciński i wielu innych. O odkryciach archeologicznych na Środkowym Wschodzie kilkakrotnie mówił pr David Down, który jest znany w środowisku archeologicznym w Australii, jest też wydawcą magazynu o archeologii.[22]

Zorganizowano kilka koncertów na cele dobroczynne np: na Tsunami, ADRA i.t.p. Ogółem w ostatnich kilku latach zebrane fundusze na ten cel wyniosły ponad $30,000.[23]